Slavonice – renesansowy zespół zabytków

Miasto powstało około XII wieku. Najstarsza pisemna wzmianka o jego istnieniu pochodzi z 1260 roku. Pierwotnie było to niewielkie osiedle, które później przekształciło się w miasteczko targowe należące do panów z Hradca (rodu Vítkovców). Osada stopniowo się rozrastała, aż stała się ufortyfikowanym miastem z systemem podziemnych korytarzy, które, jak się przypuszcza, powstały w XIII wieku. Pełniły one zarówno funkcję systemu drenażowego, jak i fortyfikacyjnego. W XIV wieku miasto przeszło istotne zmiany. Dawne okrągłe grodzisko rozszerzono na zachód, tworząc przestronny, lekko nachylony rynek (náměstí Míru), a jednocześnie powstał drugi rynek we wschodniej części miasta, na poszerzonej ulicy (Horní náměstí). Oba place otaczały średniowieczne kamienice, zbudowane na długich i wąskich działkach z podwórzami, których tylne części zajmowały stodoły i budynki gospodarcze.

Między tymi dwoma placami dominuje wieża miejska, która góruje nad kościołem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Wieża została zbudowana w latach 1503–1549 w miejscu dawnej zakrystii przez mistrza Michala. Jej budowę w dużej mierze sfinansował cech tkaczy, a wieża szybko stała się jednym z najważniejszych punktów orientacyjnych miasta. Barokowy hełm wieży zastąpił poprzednie zadaszenie po pożarze w 1750 roku. Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny to trójnawowa bazylika z dwiema przęsłami sklepienia krzyżowego i pięcioboczną apsydą. Jego budowa rozpoczęła się w latach 50. XIV wieku i trwała do 1521 roku. Sklepienie w nawie głównej ukończono w XV wieku, chór pochodzi z XVII wieku, a barokowe kaplice dodano sto lat później.

Wzdłuż bocznych ulic na północnym i południowym skraju miasta (Jana Švermy i Boženy Němcové) zaczęły powstawać mniejsze domy. Do dziś zachowały się części systemu fortyfikacji oraz dwie z trzech oryginalnych bram miejskich. W późnym XV wieku w okolicach Slavonic powstało wiele stawów. Miasto przeżywało swój największy rozkwit w XVI wieku, kiedy wszystkie budynki na obu placach zostały całkowicie przebudowane. Ich wygląd zewnętrzny i wnętrza przetrwały do dziś. Nadal można zobaczyć sklepienia diamentowe, fasady z charakterystycznymi szczytami inspirowanymi włoskim renesansem oraz budynek cechu ozdobiony malowidłami ściennymi. Warto zwrócić uwagę na bogato zdobione sgraffita – zarówno literowe, jak i przedstawiające złożone sceny figuralne.

Rok 1600 oznaczał koniec boomu budowlanego w Slavonicach, a miasto doświadczyło trudnych czasów podczas wojny trzydziestoletniej. W 1575 roku było tu 156 domów, z czego 28 znajdowało się na przedmieściach. Po 1624 roku 73 z 164 domów zostało opuszczonych lub spalonych. Dodatkowo, w latach 1680–1681 mieszkańców Slavonic dziesiątkowała zaraza. Dopiero na przełomie XVII i XVIII wieku miasto zaczęło się powoli odbudowywać, choć nigdy w pełni nie odzyskało dawnej świetności. Pożar 27 marca 1750 roku zniszczył 44 domy oraz dużą część obu placów i wieżę. W 1902 roku zbudowano linię kolejową łączącą Slavonice z Telčem. W XIX i XX wieku część fortyfikacji została zburzona, a stary ratusz zastąpiono nowym budynkiem. Od końca lat 50. XX wieku zabytki miasta są sukcesywnie odnawiane. Dzięki swojej wyjątkowości Slavonice zostało 31 sierpnia 1961 roku ogłoszone miejskim rezerwatem zabytków.

Wielu podróżników wybiera Slavonice, aby zachwycić się jego niezwykłym pięknem i bogatym świadectwem kunsztu dawnych mistrzów.

Dodatkowe informacje