Tábor – miasto historii husyckiej

Tábor – miasto historii husyckiej

Miasto Tábor powstało w wyjątkowy sposób: w ciągu jednego roku osiedlili się tu husyci z okolicznych wiosek, głównie z Sezimova Ústí. Zaraz po założeniu miasto utworzyło własną armię oraz administrację duchową i świecką.

Z wieży Kotnov, pozostałości lokalnego zamku, rozciąga się piękny widok na miasto. Jego kręte, wąskie uliczki i zapachy unoszące się z kuchni, przenikające przez ciasne przejścia, przypominają chorwacki Dubrownik. Wszędzie tutaj czuć średniowieczną historię: nazwy ulic takie jak Betlémská, Kostnická (z doskonałą kawiarnią Kostnická), Husova czy Žižkova, a także motyw kielicha ułożony z kostki brukowej na chodnikach.

Główną postacią związaną z miastem jest Jan Žižka z Trocnova, którego pomnik wraz z husyckim wozem bojowym stoi na placu jego imienia. Žižka stał się symbolem husyckich bitew, choć o jego życiu wiadomo stosunkowo niewiele. Prawdopodobnie już w dzieciństwie stracił jedno oko, co mogło przyczynić się do nadania mu nazwiska „Žižka”, co w dawnym języku oznaczało „jednooki”. Brał udział w działaniach wojennych przeciwko zakonowi krzyżackiemu na terenie Bałtyku, a następnie został zatrudniony jako strażnik na dworze Wacława I. Istnieją również przekazy, że przez pewien czas prowadził działalność rozbójniczą. W nadziei na zbawienie przyłączył się później do ruchu husyckiego, zdobywając w Táborze sławę niepokonanego dowódcy.

Husytyzm wspierała część czeskiej szlachty, która była zdania, że prawo Boże można bronić również mieczem. To wojownicze hasło przyjął nie tylko Žižka, ale również całe społeczeństwo Táboru.

Miasto jest również związane z radykalnymi husytami – adamitami. Sekta ta początkowo działała jako wspólnota religijna, jednak szybko się zradykalizowała i zaczęła praktykować rozwiązłe zachowania. Surowe wojskowe dowództwo Táboru nie mogło tego tolerować, więc najpierw wypędziło adamitów do Příběnic, a następnie rozproszyło ich po okolicy. Pojmanych spalono na stosie w Klokotach. Pozostali uciekli na wyspę na rzece Nežárce, gdzie dopadł ich Jan Žižka, który za rabunki i sposób życia brutalnie ich ukarał: rozkazał wymordować, a ostatnich z nich spalić na stosie.

Historia miasta nie kończy się jednak na husytyzmie. W czasach renesansu zamożni mieszkańcy zaczęli budować okazałe domy, jak na przykład dom Stárka, który w 1526 roku należał do Mikuláša Slanařa, a później do rodziny Hrošek z Trkova. Renesansową perłą architektoniczną jest także fontanna na placu Žižki, której centralnym punktem jest postać trzymająca złoty proporzec. Zdaniem ekspertów figura ta symbolizuje niezależność samorządu miejskiego i prawo do wymierzania sprawiedliwości, będąc odpowiednikiem tzw. kolumn Rolanda, znanych z wielu niemieckich miast.

W Táborze nie mogło również zabraknąć pomnika mistrza Jana Husa. W parku Husův znajduje się interesujący pomnik i grupa rzeźb autorstwa znanego czeskiego rzeźbiarza secesyjnego, Františka Bílka, urodzonego w Chýnovie. Pomnik został odsłonięty w 1928 roku z inicjatywy Towarzystwa Budowy Pomnika Jana Husa i nosi inskrypcję: „Plameny ubírati se ku pravdě” („Przez płomienie ku prawdzie”).

Dodatkowe informacje

Znani rodacy i osobistości

  • Jan Žižka z Trocnova (ok. 1370–1424) – Słynna postać historyczna średniowiecznego ruchu husyckiego, dowódca wojskowy i genialny strateg. Nigdy nie został pokonany w bitwie.
  • František Křižík (1847–1941) – Czeski inżynier elektryk, wynalazca mechanizmu regulacji lampy łukowej.
  • Martin Šonka (1978) – Pilot akrobacyjny, uczestnik światowej serii Red Bull Air Race, mieszka obecnie w Táborze.

Nasza wskazówka
Na placu Mikuláša z Husi niedawno otwarto dziedziniec dawnego klasztoru, który swego czasu pełnił funkcję więzienia – zachowały się nawet oryginalne cele więzienne. Obecnie mieści się tu galeria sztuki Ambit. Tradycyjnie plac ten nazywany jest „Klášterák”.

Wiesz to...

… niemal wszystkie domy w historycznym centrum mają w swoich fundamentach trzypiętrowe lub czteropiętrowe piwnice wykute w skale? Obecnie są one połączone w trasę turystyczną o długości około 500 metrów.